History of Mahesana : મહેસાણાનો ઈતિહાસ
History of Becharaj, History of Jotana, History of Kheralu, history of Mehsana, History of Kadi,History of Satlasana, History of Unza, History of Vadnagar, history of vijapur, history of Visanagar
ચાવડા વંશના મહેસાજી ચાવડાએ મહેસાણાની સ્થાપના કરી હતી. તેમણે શહેરના તોરણનું નિર્માણ કર્યું અને વિક્રમ સંવત 1414 ભાદરવા સુદ દસમ (1358 એડી) ના રોજ તોરણ માતાનું મંદિર બનાવ્યું. તેનો ઉલ્લેખ ઈ.સ. તે જયસિંહ બ્રહ્મભટ્ટની 1932ની કવિતામાં જોવા મળે છે. સંવત 1879ના મણિલાલ ન્યાલચંદની મણિપાલ પ્રભવી પાર્શ્વનાથમાં પણ તેનો ઉલ્લેખ છે. એવું કહેવાય છે કે મહેસાજીએ ચામુંડા મંદિરનું નિર્માણ કર્યું હતું. જો કે, તે સ્પષ્ટ છે કે નગરની સ્થાપના રાજપૂત શાસન દરમિયાન કરવામાં આવી હતી. અન્ય એક વાર્તા અનુસાર, મહેસાજીએ વિક્રમ સંવત 1375 (ઈ.સ. 1398)માં શહેરનું નિર્માણ કર્યું હતું.
ગાયકવાડે બરોડા જીતી લીધું અને બરોડા રાજ્યની સ્થાપના કરી. તેમણે ઉત્તર ગુજરાતમાં તેમના શાસનનો વિસ્તાર કર્યો અને પાટણને મુખ્ય મથક બનાવ્યું, પછી મુખ્ય મથક કડી અને પછી 1902 માં મહેસાણામાં ખસેડ્યું. બરોડા રાજ્યનો ઉત્તરીય વિભાગ 8 મહાલમાં વહેંચાયેલો હતો. ગાયકવાડ રાજ્યએ 21 માર્ચ 1887ના રોજ મહેસાણાને વડોદરા સાથે જોડતી રેલ્વે લાઇન શરૂ કરી હતી. સયાજીરાવ ગાયકવાડ ત્રીજાએ વિક્રમ સંવત 1956માં તેમના પુત્ર ફતેહ સિંહરાવ માટે રાજમહેલ તરીકે ઓળખાતો મહેલ બનાવ્યો હતો, જેનો ઉપયોગ હવે જિલ્લા કોર્ટ તરીકે થાય છે.
મહેસાણાના ઐતિહાસિક સ્થળો
- રાજમહેલ: સયાજીરાવ ગાયકવાડ ત્રીજા દ્વારા 1904માં બાંધવામાં આવેલો મહેલ
- કોઠાણી વાવ સંતાપ: મુગલ સમ્રાટ ઔરંગઝેબના શાસનકાળ દરમિયાન બંધાયેલી વાવ.
- બદિયાશી વાવ: બિલડી બાગમાં બીજી વાવ
- શ્રીમદ યશોવિજયજી જૈન સંસ્કૃત પાઠશાળાઃ એક ઐતિહાસિક જૈન મંદિર
- ટી.જે. હાઇસ્કૂલ: 1889માં સ્થપાયેલી શાળા
- કેશરબાઈ શાળા: એક ઐતિહાસિક શાળા
- મહેસાણા જીલ્લા લોકલ બોર્ડ ઓફિસઃ એક ઐતિહાસિક વહીવટી ઈમારત
- ભીમનાથ મહાદેવ મંદિરઃ મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર 1982માં કરવામાં આવ્યો હતો
- સીમંધર સ્વામી જૈન દેરાસરઃ જૈન મંદિરની સ્થાપના 1971માં થઈ હતી
કડવા કોઠાની વાવ
કડવા કોઠા ની વાવ એ મહેસાણા, ગુજરાત, ભારતમાં સ્થિત એક ઐતિહાસિક વાવ છે. તે બદિયાશી વાવ અથવા કડવી કોઠાની વાવ તરીકે પણ ઓળખાય છે.
કડવા કોઠા ની વાવ વિશે અહીં કેટલીક રસપ્રદ તથ્યો છે:
1. શાહજહાંના ગવર્નર મુઘલ રાય દ્વારા 1651માં બંધાયેલ.
2. મુઘલ સમ્રાટ શાહજહાંના શાસન દરમિયાન બાંધવામાં આવેલ.
3. જટિલ કોતરણી અને અલંકૃત સ્થાપત્યની વિશેષતાઓ.
4. મોટી સંખ્યામાં પગલાઓ સાથે અનન્ય ડિઝાઇન ધરાવે છે.
5. પ્રવાસીઓ અને યાત્રાળુઓ માટે આરામ સ્થળ તરીકે ઉપયોગ થતો હતો.
6. ગુજરાતની સૌથી જૂની અને સૌથી મોટી વાવમાંની એક ગણવામાં આવે છે.
7. ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ (ASI) દ્વારા સંરક્ષિત સ્મારક જાહેર કરવામાં આવ્યું છે.
કડવા કોઠા ની વાવ એ મુઘલ આર્કિટેક્ચર અને એન્જિનિયરિંગનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે, અને તે મુલાકાતીઓ અને ઇતિહાસકારોને સમાન રીતે આકર્ષિત કરે છે.
