ખેરગામમાં યોજાયેલી પ્રજ્ઞા શિક્ષક તાલીમ: શિક્ષણક્ષેત્રે એક નવી દિશા
આ બે દિવસીય તાલીમ સમગ્ર શિક્ષા અભિયાનનાં નેજા હેઠળ અને ડાયટ નવસારી તથા નવસારી જિલ્લા કો - ઓર્ડીનેટર શ્રીમતી નિકિતાબેન દેસાઈના માર્ગદર્શન હેઠળ યોજાઈ.
શિક્ષણની ગુણવત્તા સુધારવા અને નવીન અભિગમો દ્વારા બાળકો માટે શીખવાને સરળ બનાવવા માટે ખેરગામ તાલુકાના પ્રજ્ઞા શિક્ષકો માટે બહેજ ક્લસ્ટરમાં બે દિવસીય તાલીમ યોજાઈ. 04-05 ફેબ્રુઆરી 2025ના રોજ યોજાયેલ આ તાલીમમાં ધોરણ 1 અને 2 ના શિક્ષકો ને ભાષા અને ગણિત વિષયોના પ્રજ્ઞા અભિગમ અંગે વિસ્તૃત માર્ગદર્શન આપવામાં આવ્યું.
તજજ્ઞશ્રી સુનિતાબેન પટેલ, નિમિષાબેન આહિર, વર્ષાબેન રાઠોડ અને જીજ્ઞાસાબેન પટેલ, નીતાબેન પટેલ, મનીષાબેન પટેલ દ્વારા ગુજરાતી અને ગણિત વિષયમાં અઘ્યયન સંપુટ સત્ર -1 અઘ્યયન સંપૂટનું વિહંગાવલોકન કરવામાં આવ્યું.
ત્યારબાદ સત્ર -2 ગુજરાતી ગણિત અધ્યયન સંપુટમાં સમાવિષ્ઠ વિવિધ એકમોનું ડેમોસ્ટ્રેશન આપી તેને અનુલક્ષીને અધ્યયન નિષ્પત્તિઓની સમજ આપવામાં આવી.
આ તાલીમના બીજા દિવસે વાંસદા પ્રાંત અધિકારીશ્રી પટેલ સાહેબ અને ખેરગામ તાલુકા પ્રાથમિક શિક્ષણાધિકારીશ્રી મનીષભાઈ પરમાર સાહેબ દ્વારા આકસ્મિક મુલાકાત લેવામાં આવી હતી.
શ્રી મનીષભાઈ પરમાર સાહેબ દ્વારા પ્રજ્ઞા અભિગમ વિશે શિક્ષકો સાથે વાર્તાલાપ કર્યો હતો. તેમણે આ તાલીમનો ઉપયોગ વર્ગખંડમાં કરવા પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમજ શિક્ષકોને યોગ્ય માર્ગદર્શન આપવામાં આવ્યું હતું.
ખેરગામ બી.આર.સીશ્રી વિજયભાઈ પટેલ દ્વારા પણ તાલીમ અંતર્ગત શિક્ષકોને યોગ્ય માર્ગદર્શન આપી પ્રોત્સાહીત કરવામાં આવ્યા હતા.
આ બે દિવસીય તાલીમ વર્ગનું સંચાલન પાટી સી.આર.સી.કો- ઓર્ડીનેટર શ્રીમતી ટીનાબેન પટેલ અને નિપુણ ભારત બી.આર.પી. શ્રીમતી નિમિષાબેન આહીર દ્વારા કરવામાં આવ્યું.
તાલીમની મુખ્ય વિશેષતાઓ
✔ શિક્ષકો માટે નવીન અભિગમો અને અભ્યાસ પદ્ધતિઓ
✔ પ્રેક્ટિકલ અને પ્રવૃત્તિ આધારિત શીખવાની રીતો
✔ પ્રજ્ઞા પદ્ધતિ દ્વારા ભાષા અને ગણિતના શિક્ષણને વધુ અસરકારક બનાવવાનો પ્રયાસ
✔ ગીત, રમતગમત અને સંવાદ દ્વારા શીખવાનું વધુ મજેદાર અને નવીનત્તમ બનાવવાનો પ્રયાસ
પ્રથમ દિવસ: ભાષા શિક્ષણ અને પ્રજ્ઞા અભિગમ
04 ફેબ્રુઆરી ના રોજ યોજાયેલ પ્રથમ દિવસે ગુજરાતી ભાષા વિષયની તાલીમ આપવામાં આવી.
શિક્ષકો માટે શીખવા જેવું:
▶ રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ 2020 અને પ્રજ્ઞા પદ્ધતિ
▶ મૌખિક ભાષા વિકાસ અને ધ્વનિ જાગૃતિ
▶ પ્રિન્ટ સભાનતા અને અર્થગ્રહણની પદ્ધતિઓ
▶ બાળકો માટે લોકશાહી મૂલ્યો અને ભાવનાત્મક વિકાસ
💡 વિશિષ્ટ તાલીમ પદ્ધતિ:
શિક્ષકોને ગીતો, રોલ પ્લે, અને વિવિધ પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા શીખવાની પદ્ધતિઓ સમજાવવામાં આવી. નાનકડા લાઇવ ડેમો ક્લાસ દ્વારા ભાષા શિક્ષણ કેવી રીતે વધુ રોચક બનાવી શકાય તે પણ બતાવવામાં આવ્યું.
📝 શિક્ષણ પદ્ધતિઓ:
✅ વ્યક્તિગત કાર્ય
✅ જૂથ કાર્ય
✅ રમૂજી પ્રવૃત્તિઓ
✅ લોકસાહિત્ય અને જોડકણાં દ્વારા શીખવા
બીજો દિવસ: ગણિત વિષયમાં નવીનતા
05 ફેબ્રુઆરી 2025 ના બીજા દિવસે ગણિત વિષયની તાલીમ આપવામાં આવી, જેમાં એકમ 7 થી 13 ની ચર્ચા કરાઈ.
💡 ગણિત શિક્ષણના મહત્વના મુદ્દાઓ:
✔ અવકાશીય સંબંધો: ઉપર-નીચે, અંદર-બહાર, નજીક-દૂર જેવી બાબતો બાળકોને સમજાવવા.
✔ માપન પદ્ધતિઓ: હાથની વેંત, પગલાં અને લોકગેમ્સ દ્વારા માપન કઈ રીતે કરી શકાય તે શીખવાયું.
✔ ગાણિતિક ખ્યાલો:
◾ તુલનાત્મક અભ્યાસ (લંબાઈ, ઘનફળ, વિસ્તાર)
◾ દૈનિક જીવનમાં ગણિતનો ઉપયોગ
◾ ઉદાહરણ આધારિત અભ્યાસ
🧩 મનોરંજક શિક્ષણ પદ્ધતિ:
▶ ગણિત રમતો અને ગેમ્સ
▶ ઉદાહરણ આધારિત શિખવણી
▶ પ્રયોગાત્મક અભ્યાસ અને સમૂહ પ્રવૃત્તિઓ
📌 એકમ 7 - "ફરવાની મજા"
🔹 અવકાશીય સંબંધો માટે પ્રયોગાત્મક અભ્યાસ
🔹 તફાવત શીખવા માટે ગિલ્લી દંડા અને લખોટી જેવી પરંપરાગત રમતોનો ઉપયોગ
🔹 વિવિધ આકારો અને માપન પદ્ધતિઓ પર ધ્યાન
શિક્ષણમાં નવીનતા: પ્રજ્ઞા પદ્ધતિની અસર
📢 આ તાલીમ દ્વારા શિક્ષકોને પ્રજ્ઞા પદ્ધતિ અંગે નવી દૃષ્ટિ મળી. ગણિત અને ભાષા શિક્ષણને વધુ રોચક અને સરળ બનાવવા માટે નવી રીતો શીખવામાં આવી.
📚 તાલીમમાં શીખેલી કેટલીક અસરકારક શિક્ષણ પદ્ધતિઓ:
▶ અભ્યાસ ક્રમ અને શિક્ષણ પદ્ધતિઓનું એકીકરણ
▶ પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા શીખવાની રીતો
▶ વિવિધ શિક્ષણ સામગ્રી અને ટેકનિક્સ
નિષ્કર્ષ: શિક્ષકો માટે મહત્વપૂર્ણ તાલીમ
ખેરગામમાં યોજાયેલી આ પ્રજ્ઞા શિક્ષક તાલીમ દ્વારા શિક્ષકોને ગણિત અને ભાષા શિક્ષણ માટે નવીન અભિગમો શીખવા મળ્યા. તાલીમમાં પ્રવૃત્તિઓ, મનોરંજક પદ્ધતિઓ અને રમતો દ્વારા શિક્ષણ વધુ અસરકારક બની શકે છે તે સાબિત થયું.
🌟 આ અભિગમ પ્રાથમિક શિક્ષણમાં ગુણવત્તા સુધારવા માટે એક સકારાત્મક પગથિયું સાબિત થશે!
