નીચે આપેલ ભારતની મુખ્ય નદીઓની સૂચિ છે, જે દેશના વિવિધ ભાગોમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે:
ગંગા નદી:
મૂળ: ગંગોત્રી ગ્લેશિયર, ઉત્તરાખંડ
મહત્વપૂર્ણ શહેરો: હરિદ્વાર, કાનપુર, અલ્હાબાદ (પ્રયાગરાજ), વારાણસી, પટના, કોલકાતા
યમુના નદી:
મૂળ: યમુનોત્રી ગ્લેશિયર, ઉત્તરાખંડ
મહત્વપૂર્ણ શહેરો: દિલ્હી, આગ્રા, મથુરા
સિંધુ નદી:
મૂળ: કૈલાશ પર્વત, તિબેટ
મહત્વપૂર્ણ શહેરો: લદ્દાખ, પંજાબ (પાકિસ્તાન)
સરસ્વતી નદી:
ઐતિહાસિક નદી, જેને હવે લુપ્ત માનવામાં આવે છે
નર્મદા નદી:
મૂળ: અમરકંટક, મધ્ય પ્રદેશ
મહત્વપૂર્ણ શહેરો: જબલપુર, હોશંગાબાદ, ભરૂચ
ગોદાવરી નદી:
મૂળ: ત્ર્યંબકેશ્વર, મહારાષ્ટ્ર
મહત્વપૂર્ણ શહેરો: નાસિક, નાંદેડ, રાજમુન્દ્રી
કૃષ્ણા નદી:
મૂળ: મહાબળેશ્વર, મહારાષ્ટ્ર
મહત્વપૂર્ણ શહેરો: વિજયવાડા, અમરાવતી
કાવેરી નદી:
મૂળ: બ્રહ્મગિરી પર્વત, કર્ણાટક
મહત્વપૂર્ણ શહેરો: મૈસુર, ત્રિચી (ત્રિચિરાપલ્લી)
બ્રહ્મપુત્રા નદી:
મૂળ: તિબેટમાં માનસરોવર તળાવમાંથી (તિબેટમાં યાર્લુંગ ત્સાંગપો કહેવાય છે)
મહત્વપૂર્ણ શહેરો: દિબ્રુગઢ, ગુવાહાટી
મહાનદીઃ
મૂળ: છત્તીસગઢ
મહત્વપૂર્ણ શહેરો: કટક, સંબલપુર
આ નદીઓ સિવાય, અન્ય ઘણી નદીઓ છે જે સ્થાનિક સ્તરે મહત્વપૂર્ણ છે, જેમ કે:
તાપ્તી નદી: મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાતમાં વહે છે.
ચંબલ નદી: મધ્યપ્રદેશ અને રાજસ્થાનમાં વહે છે.
બેતવા નદી: મધ્યપ્રદેશ અને ઉત્તર પ્રદેશમાં વહે છે.
આ નદીઓ તેમના કૃષિ, પાણી પુરવઠા, પરિવહન અને સાંસ્કૃતિક મહત્વ માટે જાણીતી છે અને ભારતની આબોહવા, ભૂગોળ અને સંસ્કૃતિમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે.